مسجد ارجان بهبهان رخ از نقاب خاک بیرون کشید - وبلاگ دانلود شریف

به گزارش وبلاگ دانلود شریف، مسجدی مدفون شده متعلق به اوایل دوره اسلامی که در متون و اسناد تاریخی از آن به عنوان مسجد ارجان یاد شده است، توسط کاوشگران میراث فرهنگی در محوطه تاریخی ارجان بهبهان از دل خاک بیرون آمد.

به گزارش وبلاگ دانلود شریف به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان، احسان یغمایی سرپرست هیئت کاوش های باستان شناسی ارجان امروز سه شنبه 9 مرداد 97 در این خصوص اظهار کرد: شهر ارجان محوطه بسیار مهمی است که در دشت ارجان قرار گرفته و از دوره عیلام نو در آن استقرار انسان وجود داشته است.

او گفت: در عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای تهیه شده از این منطقه، طرح یک مسجد دیده می شد؛ این در حالی است که آنالیز متون تاریخی نیز وجود یک مسجد در این شهر را تایید می نماید.

سرپرست هیئت کاوش ارجان با بیان این که براساس مطالعات اولیه روی تصاویر هوایی، آشکار شد که این بخش از شهر ممکن است آن چیزی باشد که در متون تاریخی از آن به عنوان مسجد ارجان یاد شده است اضافه نمود: برای حصول اطمینان و تطبیق متون تاریخی و داده های باستان شناختی، دست به کاوش های باستان شناختی در ناحیه گفته شده زدیم.

او مطرح کرد: به همین دلیل، دو ترانشه را در محل ایجاد کردیم که در یکی از ترانشه ها، وضعیت حیاط مسجد و ارتباط آن با رواق های پیرامونی مسجد را آنالیز کردیم که خوشبختانه در این آنالیز در وسط مسجد، فضای مربعی شکلی با دو ورودی به سمت شمال و جنوب به دست آمد که درون این فضای مربعی شکل، فضای مربعی شکل دیگری وجود دارد که هنوز ماهیت این سازه معین نیست.

یغمایی توضیح داد: در ادامه، ترانشه ایجاد شده را به سمت غرب گسترش دادیم که در نتیجه آن، پای ستون هایی از جنس سنگ و ملات گچ که رواق مسجد را تشکیل می دهند یافتیم.

او این نوع ساختار معماری را خاص دوره اسلامی دانست و گفت: نکته حائز اهمیت برای ما این بود که چاله هایی که در عکس های هوایی بر سطح زمین معین هستند، جای ستون هایی است که در دوره های بعدی غارت شده اند.

سرپرست هیئت کاوش های باستان شناسی ارجان تأکید کرد: آن چیزی که از مسجد در حال حاضر معین است، رواق غربی است که ما بخشی از این رواق را کاوش نموده ایم. در جبهه شرقی این حیاط نیز به شبستان می خوریم که درآن جا نیز همین چاله ها وجود دارند که باتوجه به کاوش ها همگی این چاله ها ستون هستند.

او بیان کرد: این مساجد جزو مساجد قرون اول و دوم هستند که طراحی آن ها به سبک خراسانی است و به مساجد چهل ستونی مشهور هستند و تراکم این ستون ها به دلیل همین سبک و شیوه است که برای ایجاد سقف طراحی شده اند.

این باستان شناس پیشکسوت اضافه نمود: سفال هایی نیز که در کاوش های این منطقه به دست آمده ، مربوط به قرن های دوم تا سوم هجری هستند چراکه عمده آن ها شاخصه های اواخر قرن اول و دوم تا سوم هجری را دارا هستند. بنابراین در خاتمه فصل اول کاوش می توان به صورت نسبی تخمین زد که این مسجد دستکم مربوط به اوایل دوره اسلامی (قرن دوم تا سوم هجری) است.

او با اشاره به این که این اولین کاوش در بخش اسلامی شهر ارجان است افزود: آنالیز متون، عکس های هوایی و آنالیز های باستان شناسی در گذشته، سرنخ هایی مبنی بر این که مسجد ارجان ممکن است در این ناحیه باشد داده بود که در نهایت کاوش های باستان شناسی مسجد بودن این ناحیه را به اثبات رسانید.

یغمایی اضافه نمود: آنچه را که طی این کاوش یافت کردیم رواق، حیاط و دو آرامگاه است که براساس شواهد و باتوجه به تدفین این دو فرد در محوطه مسجد، این آرامگاه ها احتمالا مربوط به دو تن از بزرگان مسلمان ناشناخته هستند.

او خاتمه فصل اول کاوش دراین ناحیه را بین 10 تا 15 مرداد بیان کرد و اضافه نمود: قدمت و تاریخ دقیق مسجد در خاتمه فصل های دوم یا سوم کاوش معین خواهد شد زیرا هر زمان که کتیبه یا سند مکتوبی در محل یافت گردد می توان تاریخ دقیق مسجد را معین کرد که این موضوع نیز قطعا در این فصل نخواهد بود.

سرپرست هیئت کاوش ارجان، شناخت ساختار معماری، مقایسه مسجد با سایر مساجد دوره اسلامی و یافتن تاریخ تقریبی مسجد را از جمله اهداف فصل اول کاوش خواند و اضافه نمود: باتوجه به شواهد موجود و مسجد بودن این مکان، این منطقه به احتمال فرآوان قدمگاه اولیه و راستین امام رضا (ع) بوده است و ایشان در این مسجد نماز خوانده اند.

او افزود: یکی دیگر از اهداف کاوش ما نیز آنالیز همین موضوع بوده است چراکه منطق حکم می نماید اگر آن حضرت به این شهر آمده باشد در این محل که مسجد بوده نماز خود را به جای آورده است. ما نیز فعلا این فرضیه را قبول می کنیم تا شواهد بهتری دال بر آن یافت کنیم.